Hipercholesterolemie we frakcji LDL stwierdza się najczęściej u osób, które spożywają w nadmiarze tłuszcze nasycone i cholesterol, czyli ich dieta jest bogata w tłuste produkty zwierzęce. Wysoki poziom trójglicerydów natomiast powiązany jest z wysokokaloryczną dietą obfitującą w duże ilości cukru, słodyczy oraz z występowaniem otyłość typu brzusznego. Zobacz film: "Jak ograniczyć węglowodany w diecie?" spis treści 1. Prawidłowy poziom cholesterolu 2. Jedzenie na obniżenie cholesterolu 3. Przykładowy jadłospis na obniżenie cholesterolu 1. Prawidłowy poziom cholesterolu Prawidłowy poziom cholesterolu we krwi powinnien wynosić odpowiednio: cholesterol całkowity i trójglicerydy - poniżej 200mg/dl, „zły” cholesterol LDL poniżej 135 mg/dl, „dobry” cholesterol HDL powyżej 58 mg/dl, u mężczyzn i 66 mg/dl u kobiet. Leczenie dietetyczne hiperlipidemii powinno obejmować zmianę nawyków żywieniowych, wykształcenie umiejętności wybierania właściwych produktów spożywczych oraz redukcję masy ciała przy występowaniu otyłości. Wskazane jest zwiększenie aktywności fizycznej na świeżym powietrzu, która wspomaga obniżenie poziomu cholesterolu oraz zwiększa wydatek energetyczny, dzięki czemu wspiera odchudzanie. To musisz wiedzieć Nadmiar cholesterolu nazywany jest inaczej hipercholesterolemią. Nadmiar cholesterolu wynika z częstego spożywania tłustych produktów zwierzęcych oraz cukrów i innych wysokokalorycznych produktów. Aby pozbyć się nadmiaru cholesterolu, trzeba zmienić dietę. 2. Jedzenie na obniżenie cholesterolu Aby obniżyć poziom cholesterolu dzięki diecie należy pamiętać o pewnych zasadach: Dużo błonnika w formie pektyn, który utrudnia wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. Z owoców szczególnie dobrze wpływają: jabłka, czarne jagody, porzeczki, agrest, grejpfruty. Z warzyw najbardziej bogate we frakcję pektyn są nasiona roślin strączkowych (groch, soja, fasola), marchew oraz dynia. Wielonienasycone i jednonienasycone kwasy tłuszczowe z ryb morskich, oleju rzepakowego lub oliwy z oliwek oraz orzechy, zwłaszcza włoskie, wymiennie słonecznik, pestki z dyni. Obniżają miażdżycorodną frakcję LDL, poziom trójglicerydów oraz podwyższają „dobry” cholesterol. Witaminy C, A i E - antyoksydanty zawarte w warzywach, owocach, rybach, olejach i orzechach. Wspomagają obniżanie cholesterolu we krwi. Produkty sojowe, które według badań wpływają pozytywnie na zmniejszenie poziomu całkowitego cholesterolu) i frakcji LDL. Wyklucz całkowicie słodycze, cukier maksymalnie 3 łyżeczki na dzień do napoju. Należy zrezygnować ze smalcu i słoniny, ograniczyć lub zrezygnować ze śmietany i masła oraz margaryn twardych. W zamian można włączyć margaryny miękkie wysokogatunkowe, które podniosą spożycie nienasyconych kwasów tłuszczowych. Źródłem cholesterolu i nasyconych kwasów jest również mięso, wędliny i mleko oraz jego przetwory. Dlatego najlepiej wybierać chude rodzaje mięsa (kurczak, indyk), chude przetwory mleczne. Aby obniżyć poziom cholesterolu unikaj potraw smażonych w panierce, tłustych sosów i polewania potraw tłuszczem z patelni. Łącz w posiłku produkty zwierzęce (mięso, produkty mleczne itd.) z warzywami lub owocami zawierającymi pektyny. Mogą być w formie sałatki czy dodatku do kanapek oraz deseru. Spożywaj posiłki regularnie, co 3-4 godziny. Ryby są dobrą alternatywą dla mięsa, powinny znajdować się w jadłospisie 2-3 razy w tygodniu. Techniki sprzyjające diecie obniżającej cholesterol: gotowanie tradycyjne, gotowanie na parze, duszenie bez wcześniejszego obsmażania, smażenie beztłuszczowe, pieczenie w piekarniku. 3. Przykładowy jadłospis na obniżenie cholesterolu Dzień 1 Śniadanie: 2 kromki pieczywa razowego, pomidor pokrojony i posypany ulubionymi ziołami i natką pietruszki (np. bazylia lub zioła prowansalskie), 4 plasterki szynki z indyka, szklanka soku grejpfrutowego niesłodzonego. Drugie śniadanie: szklanka soku pomidorowego, 2 wafle ryżowe lub chrupkie pszenne, 2 plasterki szynki z indyka. Obiad: zupa pomidorowa na wywarze z warzyw (można dolać soku pomidorowego pod koniec gotowania), z dodatkiem przecieru pomidorowego, zabielana jogurtem greckim. Podawać z garścią makaronu ugotowanego lub 2 łyżkami ryżu mieszanego. Kotleciki sojowe - 5 szt. gotowane. 2 średnie ziemniaki z wody posypane zieleniną. Surówka: kiszona kapusta (150g- 200g- szklanka), mała marchewka starta na grubych oczkach, siekana natka pietruszki, 1 łyżeczka oliwy lub oleju. Podwieczorek: starta marchewka (1 średnia) z jabłkiem skropiona cytryną i łyżeczką oleju, kilka rozdrobnionych orzechów laskowych, łyżeczka słonecznika do posypania. Kolacja: kanapka z 2 kromek pieczywa razowego z twarożkiem chudym (1 łyżka) z 2 listkami sałaty i 2 plasterkami pomidora. Szklanka soku wielowarzywnego (z buraków, pomidorowy). Dzień 2 Śniadanie: 3 łyżki muesli (z orzechami i rodzynkami) z jogurtem naturalnym 0 proc. (150g -1 opakowanie) lub szklanka mleka sojowego, kromka pieczywa razowego z plasterkami pomidora. 2 śniadanie: 2 kromki pieczywa chrupkiego żytniego z 2 plastrami sera białego chudego (100g) i sałatą. Obiad: zupa kalafiorowa (wywar: kalafior, mieszanka warzyw) z dodatkiem ziemniaków. Ryba z pieca z kuskusem: 200g fileta (1/2 dużego fileta: dorsz, mintaj), sok z cytryny, przyprawy, ½ szklanki suchego kuskusu. Rybę skropić sokiem z cytryny i odstawić w chłodne miejsce na kilkanaście minut. Następnie posypać przyprawami, zawinąć w folię i piec w temp. 180-200 st. C przez 25 min. Kaszę przed podaniem wymieszać z zieleniną. Szklanka soku z grejpfruta. Podwieczorek: 2 jabłka pieczone z 2 łyżeczkami dżemu niskosłodzonego. Kolacja: kromka pieczywa razowego, 2 plasterki szynki z indyka, rzodkiewka. Dzień 3 Śniadanie: sałatka z łososiem: pomidor, kukurydza konserwowa (1 łyżka), łosoś sałatkowy lub tuńczyk w sosie własnym (pół opakowania), 2 kromki pieczywa razowego lub mała grahamka. Drugie śniadanie: sałatka z ogórka, pomidora, sera feta light, posypana szczypiorkiem i bazylią, skropiona oliwą lub olejem oraz octem jabłkowym. Obiad: pierś z kurczaka: pierś (150g pieczona w folii lub gotowana lub na parze) , ziemniaki (2 średnie) posypane koperkiem, mizeria z ogórka zielonego z kefirem, przyprawami i skropiona octem jabłkowym. Podwieczorek: miseczka jagód polana 2 łyżkami jogurtu naturalnego, garść orzechów laskowych lub włoskich posiekanych. Kolacja: kromka pieczywa razowego, 2 plasterki szynki z kurczaka, pomidor. Szklanka soku warzywnego. Dzień 4 Śniadanie: 2 kromki pieczywa razowego, 4 plasterki szynki z kurczaka, starta rzodkiewka (kilka sztuk) pomieszana z zieleniną i jogurtem (1 łyżka). Drugie śniadanie: sałata lodowa (kilka listków) z rzodkiewkami (5 szt.) posypane szczypiorkiem i skropione oliwą z oliwek oraz octem jabłkowym. Kefir (150g). Obiad: udko gotowane bez skóry chwile podpieczone w piekarniku, ryż brązowy (50g – pół saszetki), fasolka szparagowa mrożona (250g), szklanka soku grejpfrutowego lub pomarańczowego. Podwieczorek: kromka pieczywa razowego z pasztetem sojowym, ogórkiem kiszonym. Kolacja: sałatka wielowarzywna: seler, marchew, pomidor, 1/4 główki sałaty lodowej. Seler i marchew zetrzeć na tarce z grubymi oczkami, pomidora pokroić w kostkę, kapustę pekińską poszatkować. Wszystko skropić oliwą z oliwek pomieszaną z octem jabłkowym i przyprawami ziołowymi. Kromka pieczywa razowego z plastrem sera białego chudego posypana ziołami. Dzień 5 Śniadanie: szklanka mleka sojowego, 3 łyżki muesli lub namoczonych płatków owsianych, kromka pieczywa razowego i 1 łyżeczką dżemu niskosłodzonego. Drugie śniadanie: pomarańcza polana jogurtem naturalnym (150g). Obiad: filet z morszczuka: kostka morszczuka lub innej ryby natartej ziołami i skropionej sokiem z cytryny, posmarowanej niewielką ilością oleju i zapieczoną w folii. Podawać z cząstką cytryny. Ziemniaki gotowane (2 średnie) posypane natką. Surówka: sałata, pomidor, ogórek kiszony z oliwą z oliwek i octem jabłkowym oraz przyprawami. Szklanka kompotu z jabłek. Podwieczorek: deser sojowy. Kolacja: tuńczyk z wody (mała puszka) pomieszany z 2 łyżkami kukurydzy, ogórkiem kiszonym pokrojonym w kostkę przyprawiony do smaku, kromka pieczywa razowego. Dzień 6 Śniadanie: bułka grahamka posmarowana 2 łyżeczkami niskosłodzonego dżemu. Kakao: szklanka mleka 1,5 proc. z 2 łyżeczkami gorzkiego kakao, łyżeczka cukru. Drugie śniadanie: plaster chudego sera białego rozgnieciony z dodatkiem mleka sojowego lub jogurtu i wymieszany z pokrojonym ogórkiem kiszonym. Kromka pieczywa razowego. Obiad: talerz zupy warzywnej z brukselką. Makaron z kaszy gryczanej (70g surowego) z duszonymi pieczarkami (300g świeżych) zabielanymi jogurtem greckim i doprawionymi do smaku. Wszystko posypane zieleniną. Podwieczorek: porcja galaretki z truskawkami ( szt. owoców). Kolacja: sałatka z sałaty lodowej z rzodkiewką, świeżym ogórkiem i ugotowanym filetem z indyka. Do tego 2 łyżki oliwy z oliwek, sok cytryny lub ocet jabłkowy, sól, pieprz, mieszanka ziół do sałatek, zielenina do posypania. Dzień 7 Śniadanie: serek wiejski z wkrojonym ogórkiem kiszonym, szczypiorkiem lub pomidorem, 2 kromki pieczywa razowego. Drugie śniadanie: salaterka agrestu lub czerwonych porzeczek. Garść dowolnych orzechów. Obiad: barszcz czerwony z garścią gotowanej białej fasoli lub fasolką szparagową. Gotowane udko (bez skóry) z kurczaka podpieczone w piekarniku i posypane zieleniną. 2 ziemniaki ugotowane i posypane koperkiem. Surówka z selera surowego startego na tarce, jabłka i garści rodzynek. Sos: jogurt grecki, sok z cytryny, ½ łyżeczki cukru. Podwieczorek: szklanka soku warzywnego, wafel ryżowy z 2 plasterkami szynki z indyka. Kolacja: sałatka jarzynowa - 2 ugotowane średnie ziemniaki, średnia marchewka ugotowana, 2 łyżki groszku zielonego z puszki, oliwa, pieprz, sól. Ziemniaki i marchewkę pokroić w kostkę. Dodać groszek i przyprawy. Skropić oliwą z octem jabłkowym, posypać zieleniną, doprawić. Wysokie stężenie złego cholesterolu ma niekorzystny wpływ na zdrowie, dlatego należy je monitorować i skutecznie obniżać za pomocą prawidłowej diety. PYTANIA I ODPOWIEDZI EKSPERTÓW NA TEN TEMAT Zobacz także odpowiedzi na pytania innych osób, które miały do czynienia z tym problemem: Dieta na obniżenie cholesterolu - odpowiada mgr Natalia Mogiłko Stosowanie fitosteroli na obniżenie cholesterolu - mgr Aneta Kościołek Stosowanie leków na obniżenie poziomu cholesterolu - odpowiada lek. Paweł Baljon Wysoki poziom cholesterolu a dieta - odpowiada Patrycja Sankowska Naturalne sposoby na zmniejszenie poziomu cholesterolu - odpowiada mgr Paulina Szczechowicz Eksperci odpowiedzieli także na inne pytania dotyczące tego tematu - pełną listę znajdziesz tutaj. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Gabriela Wanat Dietetyk, pracownik Przychodni "Na Witosa". jak obniżyć cholesterol
Czego nie jeść przy wysokim cholesterolu? Jakie produkty są zakazane przy wysokim poziomie cholesterolu? Których napojów unikać, jeżeli mamy podwyższony cholesterol? Na pytanie odpowiada dietetyk Iwona Prażmo. Czy jajka podnoszą poziom cholesterolu? Ile jajek można zjeść w tygodniu? Oto co mówią eksperci [WYJAŚNIAMY] Dieta dla osób z podwyższonym cholesterolem Tradycyjna dieta polska, smaczna i zapewniająca energię w chłodne dni, nie jest niestety dobrą opcją dla osób ze zbyt dużym cholesterolem, nadciśnieniem czy cukrzycą. Pod względem ochrony układu krążenia przed miażdżycą jedną z najlepszych opcji jest dieta śródziemnomorska, przebogata w warzywa i ryby morskie. O diecie śródziemnomorskiej napisano mnóstwo i zachęcam do czytania o niej i jak najczęstszego stosowania przepisów kuchni włoskiej, greckiej i hiszpańskiej. My skupimy się na szczegółowych składnikach posiłku, by łatwiej było dobierać te korzystne i unikać tych szkodliwych. skróty stosowane w tekście: HDL – cholesterol krążący we krwi we frakcji HDL, uznanej za „dobrą”, tj. odbierającą cholesterol z tkanek i transportującą go do wątroby, gdzie może zostać wydalony LDL – cholesterol krążący we krwi we frakcji LDL, uznanej za poważny czynnik ryzyka dla życia (z powodu ich wpływu na rozwój miażdżycy) TC – tzw. całkowity cholesterol we krwi TG – triglicerydy, inny rodzaj cząsteczek zawierających cholesterol i przyczyniających się do rozwoju miażdżycy Pierwszy krok do dobrego żywienia pod względem cholesterolu to upewnienie się, że połowę posiłku stanowią warzywa (z wyłączeniem ziemniaków i ryżu!). W praktyce dotyczy to każdego posiłku. Niezależnie od cholesterolu zadbaj o to, by nie palić tytoniu! Palenie papierosów znacznie zwiększa ryzyko śmierci z powodu miażdżycy. Podwyższony całkowity cholesterol lub LDL Kwasy tłuszczowe nasycone i izomery trans znacznie zwiększają LDL. Kwasy tłuszczowe nienasycone z rodziny omega-3 silnie zmniejszają stężenie TG. Osobom z podwyższonym LDL zaleca się unikać produktów bogatych w te substancje, a więc: twardych margaryn i zawierających je ciast, ciastek oleju palmowego, kokosowego; tłuszczów zwierzęcych; przekąsek typu chipsy, krakersy, paluszki, popcorn (często zawierają olej palmowy); przygotowywanych przemysłowo spodów ciast, pizzy itp. do głębokiego mrożenia; czerwonego mięsa, zwłaszcza tłustego (lepiej zamienić na ryby i drób, albo wręcz przejść na dietę wegetariańską); produktów smażonych w głębokim tłuszczu. Nie ma sensu eliminować z diety tłuszczów w całości – tłuszcz jest potrzebny choćby do wchłaniania witamin A, D E i K. Zamiast tego lepiej pamiętać, żeby go używać jak najmniej (jest bardzo kaloryczny!) – polecam na własne oczy przekonać się, ile to jest 2 łyżki tłuszczu na patelni – oraz zamienić tłuszcze stałe na płynne. W ten sposób podmienimy kwasy tłuszczowe nasycone i trans na korzystne tłuszcze wielonienasycone z rodziny omega. Garść porad dla osób z podwyższonym cholesterolem całkowitym (TC) lub LDL („złym cholesterolem”): sprawdź, czy połowę tego co będziesz jeść, stanowią warzywa – jeśli nie, podziel porcję na dwie części, do jednej z nich dołóż warzyw, a drugą zachowaj na kolejny dzień (i też zjedz z warzywami); przekonaj się do białego twarogu zamiast żółtego sera lub serka topionego; jedz jak najczęściej ryby i drób (bez skóry) zamiast wieprzowiny, wołowiny czy baraniny; warto pamiętać, że boczek, słonina i smalec to też wieprzowina! zamiast przekąsek wybieraj ulubione owoce oraz zadbaj, by mieć pod ręką orzechy; zamiast smażenia na patelni wybierz pieczenie, gotowanie, grillowanie, duszenie; jeśli już smażysz, zamiast smalcu, masła, oleju kokosowego i palmowego używaj oliwy (tylko zadbaj, by jej nie dymić!); do sałatek używaj oleju lnianego lub oliwy; zamiast ciasta lub ciastka zjedz owoce, galaretkę z owocami lub kisiel; jeśli ważysz za dużo – schudnięcie pomoże obniżyć cholesterol; i na koniec – spróbuj prawdziwej pizzy o nazwie Siciliana – jest przygotowywana bez sera i w dobrej włoskiej restauracji smakuje równie dobrze jak te z serem 🙂 Podwyższone triglicerydy (TG) Jeśli masz problem z triglicerydami, to najbardziej sobie pomożesz w następujący sposób: chudnąc; ograniczając do minimum alkohol (najlepiej zrezygnuj); ograniczając do minimum słodyczy (najlepiej zrezygnuj); suplementując kwasy omega-3. Co robić, aby mieć wyższy HDL? HDL pełni rolę ochronną przed miażdżycą i jej skutkami. Najbardziej sobie pomożesz, by je podnieść, w następujący sposób: zamieniając kwasy tłuszczowe trans na kwasy wielonienasycone, zwłaszcza omega-3 (patrz wyżej); chudnąc; dbając o regularną, codzienną aktywność fizyczną (na początek wystarczą 30-min spacery); ograniczając węglowodany (słodycze i słodkie napoje, w dalszej kolejności także pieczywo, makarony, ziemniaki). Co jeszcze dla osób z problemem z cholesterolem? dieta osób z podwyższonym cholesterolem powinna być bogata w fitosterole i błonnik – składniki te zmniejszają LDL i TC, czyli całkowitą zawartość cholesterolu we krwi; czerwone wino regularnie pijane (np. do obiadu) małe ilości (1 lampka) obniża TC i zwiększa HDL – prawdopodobnie dzięki zawartości resweratrolu, polifenolu zawartego w skórkach czerwonych winogron; korzystne są produkty sojowe – zawarta w soi lecytyna zmniejsza wchłanianie cholesterolu i przyspiesza wydalanie cholesterolu z żółcią, obniżając w ten sposób LDL; typowe dla regionu Morza Śródziemnego karczochy zmniejszają LDL i całkowity cholesterol, a zwiększają „dobry” cholesterol HDL; cynamon także zwiększa HDL. Trwała zmiana diety i stylu życia pomaga uniknąć przyjmowania leków przeciwcholesterolowych, a jeśli są one konieczne, pomoże w ich działaniu i docelowo – w zmniejszeniu ich dawki.Zbyt wysoki poziom cholesterolu w bardziej fachowy sposób określany jest jako hipercholesterolemia. Dieta wzbogacona sterolami roślinnymi, zmiana stylu życia, a w ostateczności farmakoterapia, mogą pomóc w regulowaniu tej nieprawidłowości i uniknięciu groźnych następstw. Zobacz, skąd bierze się hipercholesterolemia i jak niwelować ryzyko jej wystąpienia za pomocą diety. Czym jest hipercholesterolemia? Hipercholesterolemia to zaburzenie związane ze zbyt wysokim stężeniem cholesterolu we krwi. Cholesterol należy do lipidów, z których zbudowane są błony komórkowe zwierząt, ale również człowieka. Oprócz tego cholesterol bierze udział w powstawaniu niektórych hormonów i kwasów żółciowych, jest więc konieczny dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu. (1) Krew transportuje cholesterol do różnych komórek ciała, ale w jej obrębie może on przybierać różną gęstość. Dlatego wyróżnia się: cholesterol o bardzo niskiej gęstości (VLDL), cholesterol o niskiej gęstości (LDL), cholesterol o średniej gęstości (IDL) oraz cholesterol o wysokiej gęstości (HDL). (2) „Dobry” i „zły” cholesterol – jak działają na organizm? Wysokie stężenie cholesterolu o niskiej gęstości może z czasem doprowadzić do miażdżycy tętnic oraz choroby wieńcowej serca. (3) W przeciwieństwie do cholesterolu o wysokiej gęstości, który nazywany jest „dobrym cholesterolem”, ponieważ działa ochronnie na układ krążenia. (4) W przypadku hipercholesterolemii mówimy jednak o szkodliwie wysokim poziomie cholesterolu całkowitego (TC) oraz frakcji LDL. Sprawdź: Niewydolność serca – przyczyny i objawy Hipercholesterolemia – przyczyny i objawy Wiemy już czym jest hipercholesterolemia, przyczyny jej występowania mogą być jednak różne. Zwykle wskazuje się na kombinację różnych czynników ją wywołujących, które mogą mieć charakter zarówno środowiskowy, jak i genetyczny. Do głównych czynników środowiskowych należy dieta, aktywność fizyczna oraz stres. (5) Badania przeprowadzone w 2010 roku ujawniły także, że skutki niektórych zachowań związanych z samotnością, takich jak samoalienacja, poczucie niedopasowania społecznego, lęk czy nieufność wobec innych mogą być czynnikiem zwiększającym ryzyko hipercholesterolemii. (6) Przeczytaj również: Joga – sposób na redukcję stresu i zdrowie Poziom cholesterolu może wzrastać w wyniku innych stanów chorobowych organizmu. Dzieje się tak między innymi przy cukrzycy typu 2, niedoczynności tarczycy czy zespole Cushinga. (5) Oprócz tego hipercholesterolemia może być wynikiem przyjmowania niektórych leków, w tym cyklosporyny, tiazydów, leków beta-adrenolitycznych, kwasu retinowego czy leków przeciwpsychotycznych. (5) Hipercholesterolemia pojawić się może także przy otyłości, regularnym spożywaniu alkoholu oraz anoreksji. (5) Hipercholesterolemia – dieta jako przyczyna i sposób przeciwdziałania W przypadku hipercholesterolemii, dieta może być zarówno jednym z czynników ją powodujących, jak i sposobem na przeciwdziałanie, to znaczy obniżenie stężenia cholesterolu we krwi. Trzeba jednak pamiętać, że choć dieta ma wpływ na stężenie cholesterolu, to wielkość tego wpływu, a zarazem wielkość efektów, jakie przynosi modyfikacja diety, jest bardzo różna u każdej osoby. (7) Taka sama zmiana w odżywianiu może przynieść lepszy efekt (mocniejszy spadek stężenia cholesterolu) u jednej osoby, a gorszy (mniejszy spadek) u drugiej osoby. (8) Czytaj także: Dobre i złe nawyki żywieniowe Dopiero badania z 2016 roku wykazały wstępnie zależność pomiędzy cholesterolem w diecie a jego poziomem we krwi. Nie jest to jednak tak silna zależność, jak mogłoby się wydawać. (10) Wiadomo natomiast, że spożywanie tłuszczów trans podnosi poziom szkodliwego LDL, jednocześnie obniżając poziom dobroczynnego HDL. (11) Oznacza to, że jeśli u pacjenta występuje hipercholesterolemia, dieta ma duże znaczenie, ale niekoniecznie polega ona na zmniejszeniu poziomu cholesterolu przez samo ograniczenie spożywania niezdrowego tłuszczu. Liczy się zarówno jakość tłuszczu, jak i spożycie innych składników w diecie. Na przykład wysoka zawartość błonnika pokarmowego w jadłospisie wpływa na obniżenie stężenia cholesterolu we krwi, (12) natomiast wysoka zawartość fruktozy może wpłynąć na podwyższenie cholesterolu. (13) Sterole roślinne skutecznie obniżające cholesterol Jednymi z najlepiej przebadanych składników, które mają zdolność efektywnego obniżania cholesterolu LDL są sterole roślinne. Bioaktywne substancje występujące w roślinach, mają strukturę podobną do cholesterolu, dzięki której rywalizują z nim w procesie wchłaniania. Dzienna dawka steroli roślinnych 1,4-2,5 g jest w stanie skutecznie obniżyć tzw. „zły cholesterol” nawet o 7-10%. (16) Fitosterole w nieznacznych ilościach występują w produktach roślinnych, które wdrażamy w codziennej diecie – warzywach i owocach, ziarnach i orzechach, a także olejach roślinnych. Warto jednak pamiętać, że nawet dieta oparta tylko na produktach roślinnych nie gwarantuje dostarczenia odpowiedniej dawki fitosteroli do skutecznego obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Dlatego sterole roślinne dodawane są do żywności funkcjonalnej w dawce od 1,5 do 2,4 g – głównie margaryn, jogurtów i napojów mlecznych. Wystarczą 3 kromki pieczywa posmarowane margaryną ze sterolami roślinnymi dziennie, zbilansowana dieta i zdrowy styl życia, aby skutecznie obniżyć cholesterol LDL w organizmie w ciągu 2-3 tygodni nawet o 7-10%. Hipercholesterolemia – dieta warta zastosowania Jak wynika z powyższych informacji, dobrze zbilansowana dieta bogata w zdrowe tłuszcze nienasycone może pomóc przy obniżeniu wysokiego poziomu cholesterolu we krwi. Efekt ten można uzyskać obniżając spożycie tłuszczów zwierzęcych, które zawarte są zarówno w mięsie (szczególnie tłustym, np. wieprzowym), jak i w innych produktach odzwierzęcych, takich jak podroby. Wysoki poziom cholesterolu mają również produkty przetworzone, takie jak wędliny, a zwłaszcza masło oraz smalec. Sprawdź: Jak dbać o serce – naturalne sposoby? Dieta oparta na tłuszczach roślinnych Tłuszcze zwierzęce warto zastąpić tłuszczami roślinnymi, które zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe. Zwiększają one stężenie „dobrego cholesterolu”, czyli HDL. Nienasycone kwasy tłuszczowe znajdziemy w olejach roślinnych (słonecznikowym, rzepakowym, oliwie z oliwek) oraz ich pochodnych, jak margaryny wzbogacone składnikami roślinnymi i kwasami tłuszczowymi Omega-3. Warto wybierać margaryny nieutwardzane, ponieważ nie zawierają one izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych. Jeszcze więcej korzyści przynoszą margaryny oraz jogurty wzbogacone o naturalne sterole roślinne, które częściowo blokują wchłanianie cholesterolu w jelitach i przyczyniają się do obniżenia stężenia cholesterolu we krwi. Zwiększenie spożycia błonnika pokarmowego Oprócz tego warto zwiększyć spożycie błonnika pokarmowego. (14) Naturalny błonnik znajdziemy przede wszystkim w warzywach i owocach, a także w produktach pełnoziarnistych. Wykazano, że najskuteczniej w walce z cholesterolem sprawdza się pełnoziarnisty owies. (15) Poza modyfikacją diety warto również zwiększyć umiarkowaną aktywność fizyczną, zwłaszcza w przypadku osób z nadwagą. Obniżenie masy ciała pomaga skutecznie zmniejszyć stężenie cholesterolu. (16) Autor: mgr Katarzyna Nadolna, dietetyk Bibliografia Durrington, P (August 2003). „Dyslipidaemia”. The Lancet. 362 (9385): 717–31. Behrman, E. J.; Gopalan, Venkat (2005-12-01). „Cholesterol and Plants”. Journal of Chemical Education. 82 (12): 1791. Carmena R, Duriez P, Fruchart JC (June 2004). „Atherogenic lipoprotein particles in atherosclerosis”. Circulation. 109 (23 Suppl 1): III2–7. Kontush A, Chapman MJ (March 2006). „Antiatherogenic small, dense HDL – guardian angel of the arterial wall?”. Nat Clin Pract Cardiovasc Med. 3 (3): 144–53. Bhatnagar D, Soran H, Durrington PN (2008). „Hypercholesterolaemia and its management”. BMJ. 337: a993. Cacioppo, J.; Hawkley, L. (2010). „Loneliness Matters: A Theorectical and Empirical Review of Consequences and Mechanisms”. Annals of Behavioral Medicine. 40 (2): 218–227. Mannu, GS; Zaman, MJ; Gupta, A; Rehman, HU; Myint, PK (1 February 2013). „Evidence of lifestyle modification in the management of hypercholesterolemia”. Current Cardiology Reviews. 9 (1): 2–14. Howell WH, McNamara DJ, Tosca MA, Smith BT, Gaines JA (June 1997). „Plasma lipid and lipoprotein responses to dietary fat and cholesterol: a meta-analysis”. Am. J. Clin. Nutr. 65 (6): 1747–64. Grundy, SM (November 2016). „Does Dietary Cholesterol Matter?”. Current Atherosclerosis Reports. 18 (11): 68. Ascherio A, Willett WC (October 1997). „Health effects of trans fatty acids”. Am. J. Clin. Nutr. 66 (4 Suppl): 1006S–10S. Bhattarai, N; Prevost, AT; Wright, AJ; Charlton, J; Rudisill, C; Gulliford, MC (20 December 2013). „Effectiveness of interventions to promote healthy diet in primary care: systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials”. BMC Public Health. 13: 1203. Zhang, Yu Hui; An, Tao; Zhang, Rong Cheng; Zhou, Qiong; Huang, Yan; Zhang, Jian (2013-09-01). „Very high fructose intake increases serum LDL-cholesterol and total cholesterol: a meta-analysis of controlled feeding trials”. The Journal of Nutrition. 143 (9): 1391–98. Brown, Lisa; Rosner, Bernard; Willett, Walter W.; Sacks, Frank M. (1999-01-01). „Cholesterol-lowering effects of dietary fiber: a meta-analysis”. The American Journal of Clinical Nutrition. 69 (1): 30–42. Hollænder, Pernille LB; Ross, Alastair B.; Kristensen, Mette (2015-09-01). „Whole-grain and blood lipid changes in apparently healthy adults: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled studies”. The American Journal of Clinical Nutrition. 102 (3): 556–72. Ito MK, McGowan MP, Moriarty PM (June 2011). „Management of familial hypercholesterolemias in adult patients: recommendations from the National Lipid Association Expert Panel on Familial Hypercholesterolemia”. J Clin Lipidol. 5 (3 Suppl): S38–45.
Natomiast przy spadku wagi o około 10 kilogramów, można zaobserwować zmniejszenie złego cholesterolu o 15 procent, przy jednoczesnym podwyższeniu dobrego cholesterolu HDL o około 8 procent. Oczywiście wszystko przy założeniu korygowania wagi za pomocą zdrowej diety. Co jeść na obniżenie cholesterolu?